Eqqaamasanik atuakkiaq Helene Thiesenimit
Eqitaarluta inuulluaqquvugut. Anaanaga angajoralu iperaneq sapingajappakka. Majuartarfiit ujaraasut quasarmata napaniarnaqaaq, naak angutip nalusama M/S Diskomut ikaassisussatta tasioraluaraanga, umiatsiaaqqamullu orfaasorujussuarmut ikiniarneq erloqinaqaaq. Issoraanut Agnethep sanianut ingitinneqarpunga. Siffiaaqqavut inissaqaqqarput. Nipaaqaagut ilumoorsaarlutalu, anaanavut majuartarfiit sinaakkutaanni saallersaapput, uangalu anaanaga toqqarlugu isigiaara, eqqarsarlunga sooq aallartinneraanga.
atuagaq
Helene arfineq-marluinnarnik ukioqarluni meeraqatini kalaallit allat 21-it ilagalugit ilinniariartorlutik 1951-imi Danmarkimut aallartinneqaramik. Ukioq aappaa affarlu qaangiummat Nuummut uterpoq, tikikkamilu aatsaat paasivaa ilaquttamini najugaqartussaanani, meeqqalli angerlarsimaffittaavanni Dansk Røde Korsip sanatissimasaani. Ilitsoqqussaralugit oqaatsini puigorsimavai meeqqallu angerlarsimaffianni najugaqarinilu qallunaat ileqqui naapertorlugit perorsarneqarput. Taamatut perorsaanermik tunngaviliisuuvoq Benze, meeqqat angerlarsimaffianni pisortaasoq. Tamatumani siunertaavoq kalaaliaqqat taakku innuttaasutut ileqqorissunngortinnissaat nunaqqatiminnullu maligassiuinissaat. Meeqqalli nuanimmi takornartanngorput.
Atuakkami Ajunnginnerpaamik isumaqarluta Tine Bryldip inunnik misileraaneq tamanna oqaluttuaraa – filmiliarlu Eksperimentet pisimasunik taakkunannga aallaaveqarpoq. Helene Thiesen sallersaalluni taakkununnga oqaluttuartuuvoq. “Helene inuuvoq malussarilluinnartoq. Meeraanerminut soorlu utertartoq, qassinilluunniit ukioqaraluaruni misigisani misigeqqillugit, Atuartuulluni misinnartarpoq soorlu misigisaani nammineq peqataluni – niviarsiaqqap Helenep misigisai soorlu nammineq misigalugit” – Filmimi ilitsersuisoq Louise N.D.Friedberg
atuakkiortoq
Helene Thiesen Nuummi 1944-mi inunngorpoq. 1970-milu perorsaasutut naammassivoq, Maniitsumilu meeqqerivimmi pisortaasimalluni 1977-ip tungaanut, taassuma kingorna Langebæk kommuneani fritidshjemmimi pisortaalluni. Saniatigullu Vordingborg amthospitalimi inissinneqarsimasuni kalaallinut tarnikkut nappaatilinnut pinerlussimasunullu nakkutiginnittuusarsimalluni. Tassanilu sulinermini Tine Bryldiminngaanniit atassuteqarfigineqarsimavoq atuakkiorniartumit De nederste i Herstedvester-mik kalaallit pinerlussimasut killeqanngitsumik Danmarkimi inissiisarfimmiittut pillugit. Tamannalu aallartiffiuvoq Helenep eqqaamasaminut utersaarneranut, inuunermini aqqusaagassat ilumoortut suuneranut takuneranut. Ullumikkut Helene angalaartarpoq inuunini atuakkianilu oqalugiaatigiartortarlugit..
naliliinerit
Ataatsimut isigalugu paasissutissiilluarpoq nunasiaataasimanerup kingorna kalaallit qallunaallu akornanni suna qanoq innissisimanersoq. Alt i alt et vigtigt bidrag til forståelsen af de postkoloniale og efterkrigsårenes dansk-grønlandske forhold.
Arktiske anmeldelser
Helene Thiesenip meeqqat isaaninngaanniit meeqqat angerlarfinaffiani ini qanoq inissisimanersoq, ulluinnarnilu ingerlatseriaaseq oqaluttuaraa. Qaamavoq angillunilu, pisortarlu “Benze” siornatigut napparsimasunut paasisuusimasup nateq asappaa allaat siniffiit atai ilanngullugit, meeqqat nujai sapaatip akunnerakkaarlugit seernartumik qulinneqartarput kummannginnerussammata, nerinnginnermilu errortortuaannarlutik. Taamanikkut ullluinnarni inooriaaseq eqquffaarillugu Thiesenip oqaluttuaraa – Helene Thiesen beskriver med hele barnets opmærksomhed børnehjemmets indretning og de daglige rutiner. Der er lyst og rummeligt, og forstanderinde “Benze” er tidligere oversygeplejerske, så der bliver vasket gulv helt ind under sengene, børnenes hår bliver skyllet i eddikevand efter den ugentlige hårvask for at holde lus fra dørene, og der bliver vasket hænder før måltiderne. Det daglige liv er i Thiesens skildring nøjagtig, som idealet dengang tog sig ud…
Weekendavisen
Helene Thiesen Bryldiminngaanniit apersorneqarnikuunini itisilerlugu oqalaluttuarusussimavoq, tamannalu paasinarpoq. Sumiginnaaneq sutigut tamatigut. – Helene Thiesen har altså ønsket at uddybe Bryld-interviewet, hvilket man godt kan forstå. Der er virkelig noget, der brænder på her – et svigt af dimensioner.
Jyllandsposten