Arsarnernut uinngiarsukkuit

atuakkiaq Hans Jakob Helmsimit, Hans A.Lyngemit kalaallisuunngortinneqartoq

 

Kinguninngua biili aqqusinikkut sioraarartikkakkut qimaguppoq illoqaarfiup illuatungaanukarluni ukiorpassuit matuma siorna illumut aasaq utertariaqarluni nunassikkami nammineq sanaavanut. Aasaq taanna piumaartussanik takkutilersunik ulikkaartoq, taamalu taamani nukiit qilerussaakkavut suusut aatsaat maanna paasilerpavut, taamani 80-ikkunni issittormiut akornanni nuannatillaratta, inuusunnersuamit illuttutut tappiilluta qunugisaqaratalu. Qittattorsuutilluta salluliuutit oqaasertalersornerparput, ajorsaarutissat iluarsartuunneqarlutik tarrarlu sikumut avalatsinneqarluni. Paasillatualeratsigu kingusinaareerpugut.

atuagaq

Qallunaaq tusagassiortoq inuusuttoq Bjørnimik atilik Issittumi pissaanermut uuliamullu iluanaarutepassuarnut akuleruttoorpoq. Issittumi 1980-ikkunniippugut. Kalaallit Nunaat namminersornerulluni oqartussaasoqaleqqammerpoq Issittumilu nunat allat naalakkersuinikkut nammineerusussusermik peqalersimapput, taassumalu saniatigut aamma oliemik annertuumik nassaartoqarluni. Inuk Alaskarmioq Amaroq, peqatigalugu  nunarsuarmi angalalerpoq Kalaallit Nunaat aqqusaariarlugu Danmarkimut Canadamut, Alaskamut Tuluillu Nunaannut. Angalaneq Bjørnip siunissaanut isumapilunnartumik kinguneqartussaq, asanninneranut – aammalu nammineq nalunngeqatiginnissusianut.

Bjørni panimminut 18-inik ukiulimmut, ukiut 20-it matuma siorna pisimasut pillugit eqqaamasalikkersaarpoq. Ukioq 1982-imilu pisimasut eqqartornerini, Bjørnimut ilaqutaasunullu paasinarsiartulerpoq pisimasut qanoq sunniisimatiginersut kingunerlutitsisimasullu, tamannalu piffissami 2002-miittumut ima sunniuteqartigaaq allaat pisimasutut pingaartigilerluni. Oqaluttuat marluk imminnut akulerupput, naggataagullu ersariassilluni naalakkersuinikkut akiliutaasimasoq, uummallunnaqisumillu asanninnilersaarut, taakkualu takutippaat Bjørnip piorsarsimassutsimut nalusaminut pulaannapajussimaneraniut akiliutissaa, nunarsuarmullu allamut namminerminiiunngitsumut. Akiliutissaa sianiilliorluni arsarnernut uingiarsussimanera.

atuakkiortoq

Hans Jakob Helms Tunumi Ammassalimmi inunngorpoq 1949-mi. Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu peroriartorsimavoq. Aarhus universitetimi Danskit oqaasiinut atuakkioriaasianullu cand.mag.-itut ilinniarsimasuuvoq, saniatigullu etnografii aamma ilinniarsimallugu. Ukiut 30-it sinnerlugi Kalaallit nunaannut Kalallit Nunaannilu sullissinerminut, kalaallit akornanni pissutsinik aammalu Issittumut suleqtaanermigut itisuumik ilisimasaqarpoq. Hans Jakon Helms ullumikkut politikkikkut siunnersuisuuvoq Siumukkut folketingimi ilaasortaatitaannut.

naliliinerit

Inuit pillugit pissanganartuliaq nuannersumik ilimananngitsumik pisoqaannaavippoq… Inuit ikittunnguit inooriaasiat kusassagaq oqaluttuarinagu, oqaluttualiarineqarpoq inuit amerlsuut inooriaasiannut angut qaamasoq pulariasaaraangat susoqarsinnaanersoq. – Det gør denne inuit-thriller behageligt uforudsigelig… I stedet for romantiske beretninger om livet i de små inuit-samfund, får vi en barsk skildring af, hvordan det er som stor, hvid mand at havne i en inuit-by ude i nowhere.
Weekendavisen

Qangamita oqaluttualiamut tiguartikkama imarisaa atuakkiarineqarneralu pillugu, eqqarsaammernaqaaq Issittumi oliet aatsitassallu pillugit susoqarataarsimmaamera, eqqarsaatit pisumut tulluartut, immaqalu eqqarsaatigineqanngitsoortut. – Sjældent har jeg læst en roman, der som denne på samme tid fænger på grund af sin litterære værdi og fortælletekniske overlegenhed og samtidig giver et så tankevækkende og slående perspektiv på den aktuelle, kraftigt stigende og måske lidt oversete nye interesse fra kapitalen for naturressourcerne i Arktisk, fx olie og råstoffer.
Arktiske anmeldelser

Helmsip atuakkiaa atuaruk, killitsillutillu.  – Læs endelig Helms’ roman og fæld en lille, befriende tåre.
Dagbladenes Bureau

Nunasiaataasinanerup kinguneranik qallunaat nalunngisaanik paasiniaanerit oqaluttualianngorlugit  – Danish post-colonial conscience examination in the form of narrative fiction.
Danish Literary Magazine

Helms allallualaavissorsimavoq – Helms evner at skrive fortrinligt.
Sermitsiaq

 

atuakkat allat atuakkiortumit

Giftpølen, Modtryk, 1977
Dansen i Genève, Forlaget Ries, 2005